Thực hiện chủ trương của Tỉnh ủy về chuyển đổi cơ cấu cây trồng trên đất dốc theo hướng phát huy lợi thế so sánh gắn với thị trường tiêu thụ sản phẩm, ứng dụng công nghệ cao trong sản xuất nông nghiệp, huyện Mai Sơn xác định trồng cây ăn quả ứng dụng công nghệ cao trên đất dốc là khâu đột phá trong phát triển kinh tế nông lâm nghiệp nhằm phát huy hiệu quả kinh tế, tạo việc làm, bảo vệ môi trường sinh thái.
Sản phẩm quả Na và Thanh long là những sản phẩm thế mạnh của huyện
Trong giai đoạn 2016-2020 trên địa bàn huyện tạo ra bước đột phá trong phát triển cây ăn quả, tổng diện tích cây ăn quả trên địa bàn huyện tính đến năm 2020 là: 10.565 ha, đạt 106,7% so với kế hoạch (tăng 9.082 ha so với năm 2016), sản lượng các loại quả thu hoạch trong 5 năm (2016-2020) ước đạt 116.630 tấn quả; trong 5 năm, thông qua các hợp tác xã, doanh nghiệp, trên địa bàn huyện đã xây dựng được trên 80 chuỗi liên kết sản xuất, chế biến, tiêu thụ nông sản, thông qua các chuỗi liên kết sản xuất người dân yên tâm đầu tư sản xuất.
Thực hiện Nghị quyết 28/2017/NQ-HĐND ngày 15/3/2017 của HĐND tỉnh Sơn La về quy định mức hỗ trợ cải tạo vườn tạp và trồng cây ăn quả trên địa bàn tỉnh, huyện đã hỗ trợ các hạng mục xây dựng vườn ươm để sản xuất giống cây lưu vườn cho 03 doanh nghiệp, hợp tác xã trên địa bàn huyện. Hợp tác xã Ngọc Lan xã Hát Lót, diện tích 5.700m2; Hợp tác xã dịch vụ nhãn chín muộn, xã Chiềng Mung, diện tích 14.080 m2; Công ty TNHH Mạnh Thắng, thị trấn Hát Lót, diện tích 10.360 m2; số cây giống bình quân/vườn ươm đạt 1.900.000 cây/năm; Số kinh phí đã được hỗ trợ: 1,5 tỷ đồng, trong đó: Ngân sách tỉnh 400 triệu đồng; ngân sách huyện 1.100 triệu đồng
Trong sản xuất nông nghiệp, một trong yếu tố quyết định đến năng suất, sản lượng cũng như giá trị thu nhập trên đơn vị diện tích đó là chất lượng giống cây trồng; xác định được vai trò then chốt, hàng năm huyện Mai Sơn xây dựng kế hoạch, phối hợp với các sở, ngành của tỉnh và đơn vị liên quan thành lập các đoàn kiểm tra giám sát, kiểm tra chặt chẽ các tổ chức, cá nhân sản xuất kinh doanh giống cây trồng; kịp thời phát hiện và chấn chỉnh các đơn vị phạm quy định về sản xuất, kinh doanh; tuyên truyền, vận động chủ cơ sở hướng dẫn người dân về quy trình canh tác từng loại cây trồng khi mua giống tại cơ sở. Đến nay trên địa bàn huyện có hơn 20 cơ sở sản xuất, kinh doanh giống cây ăn quả, bình quân mỗi năm cung ứng khoảng 3,0 triệu cây giống chất lượng cao đáp ứng nhu cầu sản xuất cho nhân dân trên địa bàn huyện và các địa bàn lân cận cũng như xuất khẩu sang nước bạn Lào.
Huyện đã chuyển đổi 9.082 ha cây trồng kém hiệu quả sang trồng cây ăn quả
Huyện đã tập trung đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ vào sản xuất, bảo quản, chế biến quả, ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất cây ăn quả: Thực hiện triết, ghép giống cây ăn quả chất lượng cao vào cải tạo chất lượng giống cây trồng với diện tích 1.483 ha; chuyển đổi 9.082 ha cây trồng kém hiệu quả sang trồng cây ăn quả với các cây mũi nhọn như: Xoài úc, Nhãn chín muộn, Bưởi da xanh, Thanh long ruột đỏ, Na Thái ....; ứng dụng hệ thống tưới phun tự động 187 ha; diện tích cây ăn quả được bọc trái khoảng 2.000 ha; bước đầu mang lại hiệu quả kinh tế cao hơn từ 20 - 30%; nhiều diện tích cho sản phẩm và thu nhập cao từ 150 triệu đồng/ha/năm và có những diện tích cho thu nhập từ 1 tỷ đồng/ha/năm trở lên, điển hình như mô hình na hoàng hậu của Hợp tác xã Bảo Khánh xã Cò Nòi, …Nhiều cơ sở, hợp tác xã, hộ gia đình đã lắp đặt hệ thống tưới nhỏ giọt, phun mưa cho diện tích cây ăn quả, qua đó đã tiết kiệm được nước tưới, giảm chi phí nhân công; năng suất, chất lượng sản phẩm tăng từ 15-20% so với diện tích tưới thủ công.
Bên cạnh đó, huyện rất chú trọng các hoạt động quảng bá, xúc tiến thương mại. Những năm qua huyện Mai Sơn chủ động phối hợp với Sở Kế hoạch và Đầu tư; Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn; Sở Công thương vận động các doanh nghiệp, hợp tác xã trên địa bàn huyện thực hiện các hoạt động xúc tiến thương mại, quảng bá giới thiệu các sản phẩm nông nghiệp trong và ngoài nước, như: Trưng bày, giới thiệu sản phẩm quả của huyện tại tuần Lễ nhãn và Nông sản an toàn năm 2018, năm 2019 tại Trung tâm thương mại Thành phố Sơn La (Siêu thị Vinmart Sơn La); Hội nghị Xúc tiến tiêu thụ sản phẩm Nhãn Sơn La tại Showroom Trung tâm trải nghiệm hoa quả tỉnh Sơn La - Việt Nam (thị xã Bằng Tường, Quảng Tây, Trung Quốc), chuỗi các hoạt động quảng bá, xúc tiến thương mại tại hệ thống các siêu thị Hà Nội: Tuần Lễ nhãn và Nông sản an toàn tỉnh Sơn La năm 2018, năm 2019 tại các siêu thị: BigC Thăng Long, Siêu thị LotteMart, Siêu thị VinMart, Siêu thị HaproMart; Hội nghị xúc tiến xuất khẩu Nhãn và Tuần lễ Nhãn, Nông sản an toàn tỉnh Sơn La năm 2018, năm 2019 tại Trung tâm xúc tiến thương mại - Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn; Tham gia Hội nghị xúc tiến xuất khẩu và Hội chợ Nông sản an toàn và xuất khẩu tỉnh Sơn La năm 2018 tại huyện Mộc Châu; tham gia Ngày hội Nhãn Sông Mã; năm 2020, trưng bày sản phẩm gắn với Tuần lễ văn hóa "Sắc màu Sơn La - Tây Bắc tại Thành phố Hà Nội", tham gia trưng bày giới thiệu tại Đại hội Đảng bộ Sở Kế hoạch và Đầu tư, Đại hội Đảng bộ tỉnh Sơn La, tổ chức 26 gian hàng tại Đại hội Đảng bộ xã Chiềng Sung.
Như Thủy